TIR ŞOFÖRLÜĞÜ YAPMAK İÇİN GEREKEN FİZİKSEL, RUHSAL ve YASAL KURALLAR

Bu yazıya başlamadan önce üniversitelerin ve çeşitli psikoloji kurumlarının tır şoförleri üzerinde bir araştırma yaparak yayınladıkları sonucu paylaşmak istiyorum.

'' Bilindiği ya da tahmin edildiği üzere tır ve kamyon şoförlüğü hele bir uzun yol ise, oldukça zor, kasvetli, tahammülü zorlayan bir meslektir. Bazen saatleri aşar ve günlerce, genelde de tek başına yolculuk yapmak zorundasınızdır. Üniversitelerle birlikte çeşitli psikolojik kurumların da yaptığı araştırmalar, uzun süreli yalnızlığın depresyona, çoklu kişilik bozukluğuna ve şiddete yol açtığını gözler önüne sermiştir. Yapılan araştırmada da şiddet suçları işleyen insanların bir kısmının zamanında tır ve kamyon şoförlüğü yapmış olan insanlardan olduğu ortaya çıkmıştır.''

https://parlakfikirler.org/tir-ve-kamyon-soforlugu-yapmak/

Yukarıda ki sonuçta da okuduğunuz gibi tır şoförlüğünün sadece fiziksel zorlukları yok. Kişi ruhsal bozukluk yaşayarak hayati dengesi alt üst oluyor. Yalnızlığa alışıyor, hiç konuşmadığı için kalabalık bir ortama girdiği zaman da sus pus oluyor. Gürültüyü beyni kabul etmiyor, sinir hücrelerinde bozukluk yaşıyor. Suç işlemeye meğilli oluyor, kolaylıkla sinirlenebiliyor ve kavga çıkarabiliyor. Stres altında maruz kalıyor. Kolay bir örnek verecek olursak benim babam tır şoförü. Yaklaşık 10 senedir bu işi yapıyor. Yukarı da saydığım ruhsal bozuklukların aynısını babam da gözlemleyebiliyorum. Bir şeye çabuk kızıyor, kalabalık ortama asla giremiyor. Bir karar verileceği zaman çoğunluktan tarafta olmuyor kendi bildiğini yapıyor. Tabi ki bunlar bir yakınış cümlesi değil yaptığı işin kolay olmadığını biliyorum ve anlayabiliyorum. Her nolursa olsun evden ayrıldıktan sonra tek düşüncesi evde bekleyen eşi ve çocukları oluyor. Belki de bu mesleğe bu yüzden aşığım. :)

Fiziksel kurallara değinecek olursak eğer; herşeyden önce dikkatli, atik ve seçici olunması gerekiyor. Herhangi bir olumsuz durumda anında müdahale edilebilmesi, sorun çıkarılmaması gerekir. Örnek olarak;bir yol sapağından dönmeniz gerekiyor, fakat yola daldınız sapağa az bir mesafe kaldı. Trafiğin düzenini bozmayacak şekilde kontrollü olarak, yavaşlayarak dönüşü gerçekleştirmeniz gerekir. Ya da yollarda sıkça yaşanan olaylardan birisi de lastik patlaması diğer adıyla gümlemesi. Bir otomobil sizi sollamaya çıktı ve yanınızda seyir halinde. Dorse (kasa) lastiklerinizden birisi gümledi. Haliyle tır'ın seyrini bozacak. Direksiyon hakimiyetinizi kaybederek yanınızda ki araca ve içerisindeki kişilere zarar verebilirsiniz. Böyle bir durumda kesinlikle heyecanlamayarak direksiyon hakimiyetini sağlamanız ve aracı trafiğe engel olmayacak bir yol kenarına çekerek kurtarıcı beklemeniz gerekir. Diğer bir husus sinir ve strese yer vermemeniz gerekiyor. Seyir halinde psikolojinizi bozacak konular hakkında düşünceye girmeniz, yolda bir noktaya dalmanıza sebep olacaktır ve etraftaki nesnelere, olaylara, olumsuzluklara dikkat etmenizi engelleyecektir ve ardından trafiği tehlikeye atacak durumlar yaratacaktır. Cesaretli olmanız gerekir. Yeri gelecek buzun üstünde, uçurumun kenarında tır süreceksiniz. Böyle durumlarda sakinliğinizi korumanız son derece önemlidir. Yanlış bir hareketinizi canınızla ödeyebilirsiniz. Bunu kimse istemez. Hafızanızın kuvvetli olması gerekiyor. Gittiğiniz yolları, fabrikaları unutmamanız gerekir. Tekrar aynı yere gitmeniz gerekebilir çünkü. Yer araması yaparak zaman kaybetmezsiniz bu sayede. Son olarak tecrübe çok önemlidir. Nerde nasıl davranacağınızı, nasıl manevra yapacağınızı bilmeniz gerekir. Yolda araç bozulabilir. Basit arızaları kendiniz çözebilirsiniz ama bir tamirci yardımı gerekiyor ise telefonda sorunun nerden kaynaklandığını bilmelisiniz. Saracağınız yükün tehlikesine göre nasıl önlemler alınmasını kavramalısınız.

Son olarak yasal kuralları ele alacak olursak ilk kuralımız 23 yaşını doldurmuş olmanız gerekir. D sınıfı ehliyet sahibi ve SRC belgesine sahip olmanız gerekir.

"SRC BELGESİ;Taşıdığınız yükü güvenli ulaştırmak için yeterliliğinizi gösteren belgedir."

SRC belgeleri beş çeşittir, bunlardan;

SRC1 belgesi: Uluslararası yolcu taşımacılığı,
SRC2 belgesi: Yurtiçi yolcu taşımacılığı,
SRC3 belgesi: Uluslararası eşya/yük taşımacılığı,
SRC4 belgesi: Yurtiçi eşya/yük taşımacılığı,
SRC5 belgesi: Tehlikeli madde ve atıkların taşımacılığı, faaliyetlerinde aranır.

Diğer yeterlilik belgesinden birisi ise psikoteknik raporudur. İsminden de anlaşıldığı gibi şoförlük yapmak için psikolojinizin nasıl olduğunu ölçüyorlar. Yani trafikte olumsuz bir olayda sakinliğinizi koruyabiliyormusunuz yoksa fevri hareketler mi sergiliyorsunuz bunu ölçüyorlar. Bir sınav ile test ediliyorsunuz. Bir oyun makinesine oturuyorsunuz. 3 boyutlu araç simülatöründe araç kullanıyorsunuz. Oyunu oynarken bir takım olumsuz durumlar oluşuyor. Hatalı sollama, kontrolsüz şerit değiştirme gibi. Eğer sakinliğinizi korursanız belgeyi alabiliyorsunuz. Son olarak geniş kapsamlı sağlık kontrolünden geçiyorsunuz. Duyma, görme, kalp kontrolü vb. Tüm bu kontrollerde olumlu sonuç sergilerseniz tüm belgeleri alabilirsiniz.

Gördüğünüz gibi şoför olmak sadece vitese takıp gaz basmayla bitmiyor. Bir çok zahmetle karşı karşıyasınız...